Mondezo

Attribution

Mondezo is a conlang, created by Viktor Medrano in 2001. A copy of his work has been published here since the original documents were unpublished in 2005.

A dialect of Esperanto

Esperanto is an easy enough language to learn, but it could be made even simpler. Attempts like Ido, a reformed Esperanto, have been made in the past, but they were radical and perhaps less aesthetically pleasing than Esperanto. Perhaps, there is room in this world for a dialect of Esperanto that is even easier than traditional Esperanto. Perhaps, some are looking for a minimalist change. Mondezo is that change. Mondezo means “world language”. Everything about Mondezo is the same as Esperanto, except the changes herein.

Alphabet

Mondezo does not use accents. The letters ⟨ch⟩, ⟨j⟩, ⟨kh⟩, ⟨zh⟩, ⟨sh⟩, ⟨w⟩, and ⟨y⟩ correspond respectively to Esperanto’s ⟨ĉ⟩, ⟨ĝ⟩, ⟨ĥ⟩, ⟨ĵ⟩, ⟨ŝ⟩, ⟨ŭ⟩, and ⟨j⟩. The hyphen ⟨-⟩ should be used for separating letters that do not belong to a digraph: bus‑halto (bus stop).

Mondezo	IPA	Esperanto
a	a	a
b	b	b
c	ʦ	c
ch	ʧ	ĉ
d	d	d
e	e	e
f	f	f
g	g	g
j	d͡ʒ	ĝ
h	h	h
kh	x	ĥ
i	i	i
y	j	j
zh	ʒ	ĵ
k	k	k
l	l	l
m	m	m
n	n	n
o	o	o
p	p	p
r	ɾ	r
s	s	s
sh	ʃ	ŝ
t	t	t
u	u	u
w	u̯	ŭ
v	v	v
z	z	z

Article

Mondezo has no articles, definite or indefinite. There is no la (the) as in Esperanto. The use of articles is variable among popular languages like French and English. Russian and Chinese do not have articles at all. To distinguish a definite instance, one uses Mondezo’s zio (this) or tio (that).

Mondezo	Esperanto	English
domo	domo	house
		a house
	la domo	the house

Verbs

The verb suffixes are ‑i (infinitive), ‑an (present), ‑in (past), ‑on (future), ‑un (conditional), and ‑u (imperative) corresponding to Esperanto’s i, as, is, os, us, and u, respectively. Unlike in Esperanto, an infinitive may be a main verb in the phrase when time is not important or is known from context. In Mondezo, verb tense is optional.

Mondezo	Esperanto	English
Mi ekzisti.	Mi ekzistis.	I existed.
	Mi ekzistas.	I exist.
	Mi ekzistos.	I will exist.
Morgaw mi iri alheyme.	Morgaŭ mi iros hejmen.	Tomorrow, I shall go home.

Accusative

Mondezo does not use Esperanto’s accusative suffix n. In this regard, it is like English or Chinese, relying on word order. Subject–Verb–Object, or SVO, is the standard word order for Mondezo. However, a relative pronoun as the direct object should precede the subject (OSV). Direction can be shown by al (to) where Esperanto uses the accusative. Prepositional phrases with no specific relation shown by one of Mondezo’s defined prepositions are introduced by ye.

Mondezo	Esperanto	English
Kato kaptan rato.	La kato kaptas la raton.	The cat catches the rat.
Chu kato kaptan rato?	Ĉu la kato kaptas la raton?	Does/Did the cat catch the rat?
Kato kaptan kio?	Kion la kato kaptas?	What did the cat catch?
Kato vidan kiu?	Kiun la kato vidas?	Whom did the cat see?
Kiu vidan kato?	Kiu vidas la katon?	Who sees the cat?
Hundo vidan rato, kiu kato kaptin.	La hundo vidas la raton, kiun la kato kaptis.	The dog sees the cat that caught the rat.
Hundo vidan kato, kiu kaptin rato.	La hundo vidas la katon, kiu kaptis la raton.	The dog sees the cat that caught the rat.
Kato saltin al sur tablo.	La kato saltis sur la tablon.	The cat jumped onto the table.
Birdos flugan alsude.	Birdoj flugas suden.	Birds fly south.
Ye 4a de yanuaro mia naskijtago okazon.	La 4an de januaro mia naskiĝtago okazos.	My birthday will be on January 4th.

Adjectives

In Mondezo, adjectives are invariable, having neither case nor number.

Mondezo	Esperanto	English
Granda nigra katos kaptin malgranda blanka ratos.	La grandaj nigraj katoj kaptis la malgrandajn blankajn ratojn.	The big black cats captured the small white rats.
Ci shatan kiu floros? Mi shatan flava (unuos).	Kiujn florojn vi ŝatas? La flavajn mi ŝatas.	Which flowers do you like? I like the yellow ones.
Nigra kato	La nigra kato	The black cat
Nigra katos	La nigraj katoj	Black cats
Nigra kay blanka kato	La nigra kaj blanka kato	The black and white cat
Nigra kato kay blanka kato	La nigra kaj blanka katoj	The black cat and the white cat
Nigra kato kay blanka katos	La nigra kaj blankaj katoj	The black cat and white cats
Nigra kay blanka katos	La nigraj kaj blankaj katoj	The black and white cats

Nouns

In Mondezo, only nouns may receive the plural suffix s.

Mondezo	Esperanto	English
Granda katos, kiu kurin, kaptin ratos.	La grandaj katoj, kiuj kuris, kaptis la ratojn.	The big cats who ran, caught the rats.
Tiu (ulos), kiu scian, ne parolan.	Tiuj, kiuj scias, ne parolas.	Those who know, do not speak.

Gender

Mondezo treats genders inexplicitly. From neutral roots, masculine nouns can be created with suffix ich and feminine nouns with the suffix in. For example, amiko (friend) can be modified: amikicho refers to a male friend, and amikino to a female friend. Kinship and common personal terms like patro (parent) and frato (sibling) are not gender-specific in Mondezo. For pronouns, when the gender is unknown or unimportant, one uses gi (she/he/it).

Mondezo	Esperanto	English
usonano	usonano	American person
usonanino	usonanino	American female
usonanicho	virusonano	American male
doktoro	doktoro	doctor
doktorino	doktorino	female doctor
doktoricho	virdoktoro	male doctor
Homo havan granda domo; gi estan felicha.	La homo havas grandan domon; li aŭ ŝi estas feliĉa.	The person has a big house and is happy.

Pronouns

Mondezo distinguishes between singular and plural second-person pronouns: ci is used for the singular and vi for the plural. Gi is the third-person neuter singular pronoun.

Demonyms

In Esperanto, country and nationality names follow no special order. Esperanto speakers use wildly different terms for geographical locations and the people who live there. Some Esperantists derive a country name from its inhabitants: Rusoj loĝas en Rusujo (Russians live in Russia). Other speakers derive demonyms from the root followed by a pseudosuffix i : En Rusio loĝas rusianoj (In Russia, there live Russians).

In Mondezo, the root is always the geographic name: Franco (France). The demonym is derived by adding the suffix an : francano (person from France). Additionally, the language name is derived with the suffix ez : francezo (French language).

Mondezo	Esperanto	English
Anglo	Anglujo	England
anglano	anglo	English person
anglezo	la angla	English language
Chino	Ĉinujo	China
chinano	ĉino	Chinese person
chinezo	la ĉina	Chinese language
Franco	Francujo	France
francano	franco	French person
francezo	la franca	French language
Meksiko	Meksiko	Mexico
meksikano	meksikano	Mexican
Usono	Usono	the United States
usonano	usonano	American

Focus particle

Mondezo uses the particle ya which can be placed in front of any element in a sentence to show emphasis or focus. Esperanto’s change of word order is not required.

Mondezo	Esperanto	English
Ya ni parolan svedezo.	Ni parolas la svedan.	We speak Swedish.
Ni ya parolan svedezo.	Parolas ni la svedan.	We speak Swedish.
Ni parolan ya svedezo.	La svedan ni parolas.	We speak Swedish.

Correlatives

Mondezo uses zi- where Esperanto uses ĉi ti-.

Mondezo	Esperanto	English
chia	ĉia	every kind of
chial	ĉial	for every reason
chiam	ĉiam	always
chie	ĉie	everywhere
chiel	ĉiel	in every way
chies	ĉies	everyone’s
chio	ĉio	everything
chiom	ĉiom	all
chiu	ĉiu	everyone
ia	ia	some kind of
ial	ial	for some reason
iam	iam	sometime
ie	ie	somewhere
iel	iel	somehow
ies	ies	somebody’s
io	io	something
iom	iom	some (amount)
iu	iu	someone
kia	kia	what kind of
kial	kial	why
kiam	kiam	when
kie	kie	where
kiel	kiel	how, as
kies	kies	whose
kio	kio	what
kiom	kiom	how much
kiu	kiu	who
nenia	nenia	no kind of
nenial	nenial	for no reason
neniam	neniam	never
nenie	nenie	nowhere
neniel	neniel	in no way
nenies	nenies	no one’s
nenio	nenio	nothing
neniom	neniom	none
neniu	neniu	no one
tia	tia	such a
tial	tial	that’s why
tiam	tiam	then
tie	tie	there
tiel	tiel	thus, so
ties	ties	that one’s
tio	tio	that
tiom	tiom	that much
tiu	tiu	that person
zia	ĉi tia	this kind of
zial	ĉi tial	for this reason
ziam	ĉi tiam	now
zie	ĉi tie	here
zies	ĉi ties	this one’s
ziel	ĉi tiel	in this way
zio	ĉi tio	this
ziom	ĉi tiom	this much
ziu	ĉi tiu	this person

Lucas Larson